Wszystkie artykuły
KATEGORIA
Rozwój

Poczuj się wartościowy bezwarunkowo!

27 sierpnia 2024

Czym jest poczucie własnej wartości? Najkrócej można to opisać jako sposób postrzegania siebie i swojego życia. To odpowiedź na pytanie jak wewnętrznie czuję się sam/sama ze sobą? Na ile czuję zadowolenia, radości i spełnienia – niezależnie od czynników zewnętrznych i statusu społecznego.

Czy zbudowanie poczucia własnej wartości to przysłowiowa  “kaszka z mlekiem”?

Poczucie własnej wartości buduje się we wczesnym dzieciństwie, kiedy to w różnych sytuacjach słyszymy oceny i interpretacje na nasz temat wypowiadane przez rodziców, opiekunów i innych dorosłych. Dalej w trakcie naszego rozwoju takich opinii jest coraz więcej – od grupy rówieśniczej, w szkole, w pracy, w związkach. I oczywiste jest, że jeśli od początku słyszymy więcej dobrego na swój temat, to mamy większe szanse na wysokie, stabilne poczucie własnej wartości, niezależnie od późniejszych wydarzeń. Bywa jednak, że wyniesione z domu wysokie poczucie wartości zostaje poważnie zachwiane przez sytuacje, jakich doświadczamy w ciągu życia.

“Lepszy” i “gorszy” w kontekście poczucia własnej wartości

Często myślimy, że ludzie z wysokim poczuciem własnej wartości są lepsi a ci z niskim gorsi. A to zupełnie nie tak  – to kwestia widzenia siebie. Po prostu w obliczu takiej samej sytuacji jedni widzą wyzwania, do których podchodzą z optymizmem i wiarą, że mają wystarczające zasoby, żeby sobie z czymś poradzić, a drudzy wręcz przeciwnie. Ich sposób patrzenia na świat jest bardziej negatywny, nastawiony na wyszukiwanie problemów, braków i trudności. Przy niskim poziomie poczucia własnej wartości szczególnie głośne są myśli krytyczne na temat samych siebie, co powoduje swego rodzaju błędne koło i dodatkowo obniża i tak nadwyrężoną już samoocenę.

Od tego zacznij budowę niezachwianego poczucia własnej wartości

Wyobraźmy sobie, że przychodzimy na świat z absolutnym przekonaniem o naszej wartości, z przeświadczeniem, że sam fakt istnienia uprawnia nas do bycia szczęśliwymi i gotowymi do spełniania swoich marzeń.  Rodzimy się z poczuciem bezwarunkowej miłości do samych siebie, nie mamy żadnych wątpliwości, że zasługujemy na szacunek, równe traktowanie i ogólnie na wszystko, co dla nas najlepsze. Do tego wierzymy, że mamy wystarczające zasoby do radzenia sobie w każdej sytuacji życia…… Brzmi jak bajka? Według mnie, zrozumienie, że taka bezwarunkowość jest w każdym z nas od zawsze to najważniejszy krok w kierunku odnalezienia poczucia własnej wartości.

Co tymczasem najczęściej robimy? Poświęcamy większość naszego życia, inwestując energię w budowanie poczucia własnej wartości na podstawie czynników zewnętrznych. Zakupy, gadżety, samochody, kariera, pieniądze czy kolejne kursy i certyfikaty mogą chwilowo, relatywnie wpłynąć na wzrost poczucia własnej wartości. Jednak jest to syzyfowa praca i kiepski budulec, bo utarta tego wszystkiego oznacza, że misterna konstrukcja staje się ruiną…

Postaw filary ze spiżu (wg. Nathaniel Branden – psychoterapeuta) 

Ile więc godzin dziennie poświęcasz na to, aby zwiększać swoje poczucie własnej wartości na bazie czynników zewnętrznych? Gdyby tak ten czas zainwestować w coś, co psychoterapeuta Nathaniel Branden nazywa filarami poczucia własnej wartości, to lista tych inwestycji wyglądałaby tak:

Praktyka świadomego życia

Praktyka samoakceptacji

Praktyka odpowiedzialności za siebie

Praktyka asertywności

Praktyka życia celowego

Praktyka prawości

Te praktyki to drogowskazy na drodze do bezwarunkowego, można powiedzieć ogólnego – niezależnego od nikogo i niczego głębokiego, wewnętrznego poczucia wartości. Czy taka droga jest prosta? Jasne, że nie. Może wymagać czasu, zmian w życiu, może potrzebować wsparcia psychoterapii czy innych form pracy rozwojowej. Niezależnie jednak jak bardzo wyboista jest to droga, to warto w nią wyruszyć. Na końcu jest bezcenna wolność emocjonalna – wolność od tego co inni o nas mówią i myślą. Jest też dużo więcej: harmonijne relacje, gotowość na to, co przynosi życie, odwaga do sięgania po własne marzenia i bezcenne poczucie bycia szczęśliwymi sami ze sobą. 

Podnieś głowę i idź przed siebie

Gdy odnajdziemy poczucie bycia bezwarunkowo wartościowymi, to nawet nie mając nic i mając trudną przeszłość, możemy iść przez życie z podniesioną głową. Trudności i upadki nie nadwyrężą naszej wartości – podnosimy się i próbujemy dalej, a silne poczucie własnej wartości nadal nas wspiera. Możemy wówczas kreować naszą przyszłość w zgodzie z własnymi możliwościami i dążeniami. Nie czekaj więc i zrób pierwszy krok: zamknij oczy, weź głęboki oddech i sprawdź jakie to uczucie, gdy powiesz do siebie: „Jestem bezwarunkowo wartościowa” „Jestem bezwarunkowo wartościowy”.


O AUTORCE ARTYKUŁU:

Katarzyna Szałek-Zielińska jest współzałożycielką ICTK i Ursynowskiego Centrum Terapii Krótkoterminowej. Członkini Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów TSR. Specjalizuje się w pracy indywidualnej z dorosłymi, szczególnie w zakresie wsparcia osób w kryzysie życiowym, zmagających się z depresją, lękami, wypaleniem zawodowym.

Katarzyna Szałek-Zielińska